Italians don’t talk Slowfood

Met een clubje eetbetrokkenen van allerlei pluimage mochten wij eind oktober een potje Europees geld kapotslaan. Waarschijnlijk uit een Interreg pot, bedoeld om de landen tot elkaar te brengen, want dat is het hogere doel: 1 Europa. En daar mag wat smeergeld voor worden ingezet. En wie ben ik om daar tegen te protesteren als je gratis naar de SlowFoodbeurs mag. Met een burgemeester, verkoopmensen, publieke relatie mensen, projectenbedenkers, een kok, een streekproductenpromotor, een wijnboer en de gek zelf. Een fantastisch leuk gezelschap. En ja we hebben een heel druk programma doorlopen voor jullie goedwil. Niks lanterfanten. Een indruk (deel 1)

De Salone del Gusto ofwel de Terra Madre ofwel de 2 jarige Slowfoodbeurs werd bezocht op vrijdag.  En dat was toch wel een openbaring.  Het vindt plaats in Turijn, in oude Fiat fabrieken en het belendende  oud-olympisch schaatsstadium.  Er stonden hele lange rijen voor de tientallen ingangen. Ik dacht even dat we voor Juventus-AC-Milaan stonden aan te schuiven.  Maar nee hoor deze mensen staan echt  in de rij voor worstjes en kaasjes. Alleen kopen ze geen kaartjes vooraf via internet.  Dus het kost wat moeite om op tijd binnen te komen.  Eenmaal binnen begint de schuifeltocht langs ontelbare kraampjes met worsten, hammen, kazen, broden, wijnen, bieren,  oliën,  granen, rijsten, tomaten, chocoladen, snoepen  en eetkraampjes ingedeeld naar Regio in Italië. Deze afdeling bestrijkt het overgrote deel van de beurs.  Eindeloos en niet te doen om allemaal te bezoeken. Maar wat een rijkdom aan smaken en vormen. Het meeste was erg lekker, maar ik vond toch ook  hele vieze bitterzoete kaas.  Moet kunnen toch. 

    "Prosciutto del Tette"

In het voormalige ijsstadion was de internationale beurs. Met een ietwat kleine Nederlandse afdeling die dan weer oververtegenwoordigd was met lamsham, toch niet een typisch Nederlands product. Maar hulde dat ze er waren: Kempenham en Herderham, samen met Hottie Sambal, Waddenproducten,  Bier en Kaas. Die internationale beurs is overigens heel erg leuk. Apenbroodchips uit St Tome en Principe (niet echt lekker) met een Cola uit Sierra Leone (mwah). Kom daar maar eens om. Of een elandendroogworstje uit Noorwegen (Noorweegs geprijst-dan weet je het wel).  Hongaarse worstjes van die schattige Mangalica wolvarkens. Boerewors uit Zuid-Afrika en Palestijnse Olijfolie; voor foodies is Palestina wel een land (goeie olie maken ze daar trouwens). Ik had een geweldige dag. 

Maar het meest indrukwekkend zijn  toch wel de bezoekers. De Italianen. Er komen meer dan 50.000 bezoekers per dag, vijf dagen achter elkaar. En niet alleen de usual suspects en de internationele slowfood leden. Nee de meeste bezoekers zijn gewone Italianen: kinderen, bejaarden, gezinnen, pubers, adolescenten.  Dat is echt het meest schokkend. Deze beurs is een uitje voor de Italiaan. In Italië is iedereen een foodie.  Wat is Nederland een arm land op culinair gebied!  Al die kaasjes, worstjes, biertjes en broodjes zijn weggepest door de Campina’s, Stegemansen, Heinekens en Unilever-filialen en omgezet in industriële standaardproducten.  Wist ik dat niet al? Ja maar het komt zo toch weer heel sterk binnen.  Daar was geen gepraat of congres voor nodig. Dat lukt ook niet echt, want de meest Italianen spreken geen Engels en ik geen Italiaans. Italians don’t talk Slowfood. Die hebben geen behoefte aan 1 Europa op eetgebied. Die vieren elke lunch en diner hun eigen Slow Food feestje. Geef ze eens ongelijk.

Stan ligt dwars

Negen uur dertig. Zit net voor TV te wachten op wat Bruce the Boss vindt van de Amerikaanse verkiezingen. Bonk bonk op de deur.  Dat is ofwel een overval, koeien uit de wei of sinterklaas. He het is buurman. Kom binnen, koffie? Ik moet namelijk nog wat met hem verrekenen. Nee kom mee, je stier ligt op zijn rug op straat. Wat? Je stier ligt op zijn rug op straat. Waar? Bij het bruggetje naar Stoks. Hij kan niet op. O hij leeft dus nog. Ja Ja. Kom maar mee in mijn auto.

Stan ligt op zijn zij. Poten gestrekt. Pens opgezwollen. Hij blaast wolken adem uit en heeft wat schuim op zijn bek.  Ik geeft hem een paar tikken. Hij probeert zich op te richten maar dat lukt niet. Hij ligt precies met zijn buik in het uitgesleten spoor van de zandweg.  O man ik denk aan de ellende als ie echt iets heeft, als we hem misschien moeten afmaken. Deze waardevolle brave fucker die me al meer dan 40 kalfjes heeft bezorgd.

Wat is er gebeurd? De draad van de wei van de buurman is kapot.  Is hij bij die lekkere Hereford wijfjes geweest? Maar dan zou hij toch in hun weiland blijven.  Misschien is hij gewoon gaan liggen op een  ongelukkig  plekje.

Ik probeer hem 180 graden over zijn rug te draaien, zodat hij iets gunstiger komt te liggen. Dat is niet eenvoudig met meer dan 1000 kg. Met drie man lukt het nog niet. Dierenarts gebeld, die heeft vaak wel oppeppende spuitjes die kunnen helpen. Plus een extra hand. Een andere buurman komt aangewandeld,  gelukkig geen bangerd.

Met zijn vieren wagen we een ultieme poging. Ik trek mijn schouder bijna aan gort, nog een klein stukje en hij is over het dode punt. Hij kantelt om. Wij springen weg en Stan komt tot staan na de draaiende beweging. Zeker vijf minuten staat hij als een zombie stil op de plaats. Gaat ie vreemd doen? Ik durf even niet naar hem toe.  Dan komt de rest van de kudde aan galopperen. Even  later stapt hij weer de wei in. Ogenschijnlijk ongedeerd.

Ik zie de volgende dag toch dat er een Hereford stier in de andere wei stond en dus denk ik dat ze lang hebben geknokt aan weerszijden van de draad en dat hij daarbij  is gevloerd of vermoeid is gaan liggen.

Een schaap op zijn rug, die niet meer op kan, dat kende ik wel. Maar een volwassen stier? Kan dus ook.

Fons wil liever witte geiten

Enkele jaren geleden kregen wij heel toevallig een ezel. Iets wat ons heel leuk leek. Ook al heb je niet veel aan een ezel en moet je hem, in dit geval, zo ver mogelijk van je slaapkamer zien te stallen. Een goede balk doet al gauw boven de 100 decibel. Maar toch; ezels hebben iets teders. Paarden vind ik brutaal en een beetje gevaarlijk. Ezels zijn lief of bang en gedecideerd. Als ze niet naar links willen gaan ze niet. Ik denk dat Anky en Sjef samen  geen enkel element uit de lange  kür op een ezel voor elkaar zouden krijgen, al speelde Wibi er een speciaal gecomponeerde ezelssonate bij. Een ezel is veel te eigenwijs. Een eigenschap die ik overigens zeer kan waarderen. Maar goed.  Een familielid van een vage bekende zocht een tehuis voor de ezel omdat ze een hotel gingen beginnen in Duitsland. Ik ken het leed van dit soort ik-vertrek-besluiten dus streek over mijn hart.

Toen bleek dat er drie dwerggeitjes bij zaten. Ze konden elkaar niet missen. Aan een dwerggeit heb je volgens mij nog minder dan aan een ezel. Eentje heb ik gauw weggegeven omdat ze elke dag meerdere keren over het raster sprong en op de weg stond. Nummer twee overleed plots en zo was er nog maar een. Je denkt dat het verlies van twee vriendinnen de ezel en het geitje nader tot elkaar brengt maar niets in minder waar. Sinds een maand of zo, leeft het geitje, vol liefde de ‘bitch’ genoemd, bij onze vier varkens. Eerder sprong ze wel eens bij de varkens in de uitloop, vooral om wat voer proberen te stelen. Meestal stond ze later weer voor de deur om te vragen of ze terug mocht bij Fons, zo heet onze ezel trouwens. Maar blijkbaar is er punt gekomen waarop ze dacht dat varkens leuker zijn en de varkens dachten och dat geitje daar hebben we geen last van. Overigens leeft Fons tussen de andere witte geiten en is niet eenzaam hoor. Bel geen 144.

Hoe is zo iets gegaan? Ik kan alleen maar menselijk denken, dus hoe de beesten iets ervaren weet ik niet. Maar ergens moeten geit en varken overeengekomen zijn om verder samen te leven. Anders hadden de varkens, met zijn vieren en ieder vier keer zo groot, met gemak het geitje weg kunnen jagen.

Raadselen van water en vlees (2)

In de vorige blog heb ik mijn twijfels geuit over de 15.000 liter water die er verbruikt wordt voor 1 kg rundvlees. Vanwege de kringloop van water. Er gaat niet echt iets verloren maar water verplaatst zich van bodem naar lucht, van lucht naar bodem en van rivier naar zee etc. Toch blijft dit cijfer steeds weer opduiken. Tijd om er meer van te weten. De studie is te vinden via de volgende link.  http://www.waterfootprint.org/Reports/Hoekstra-Mekonnen-2012-WaterFootprint-of-Humanity.pdf
En wie de achtergrond van de berekeningen voor vlees wil bestuderen: http://www.waterfootprint.org/Reports/Report-48-WaterFootprint-AnimalProducts-Vol1.pdf.

In de studie wordt gezocht naar een methode om de impact van onze consumptie op watergebruik in de hele wereld te kwantificeren. Onze ecologische voetafdruk wordt daarmee weer een stuk helderder. In de studie wordt onderscheid gemaakt tussen groene-, blauwe en grijze water stromen. Groen is regenwater, blauw is oppervlaktewater en grondwater en grijs is een indicatieve! berekende hoeveelheid water die nodig is om vervuiling te verdunnen tot een acceptabel niveau. Van de 15.400 liter water per kg rundvlees is 93,5% regenwater (groen), ca 3,5% oppervlakte-, grond- en drinkwater (blauw) en 3% potentieel vervuild water. Of in liters: 14.400 liter regenwater, 550 liter oppervlakte-, grond- en drinkwater en 450 liter potentieel vervuild water. Voor 100% grazende dieren, die geen krachtvoer krijgen, is het aandeel groen nog groter en het aandeel grijs kleiner. En worden de watergebruikscijfers berekend  voor voedingstoffen ipv kilogrammen dan worden de verschillen tussen dierlijk en plantaardig soms weer heel anders.
Ik vind dit toch een andere perspectief dan de kreet: we verbruiken 15.000 liter water per kg rundvlees.

Natuurlijk betekent dat niet dat we met een gerust hart de vleesconsumptie kunnen laten stijgen. Willen we de beschikbare waterbronnen, ook regen, zo efficiënt mogelijk benutten dan is plantaardige productie aan te bevelen. Maar dat moet dan wel kunnen en dat hangt weer af van de lokale situatie. Overigens zijn er ook plantaardige producten die behoorlijk veel  blauw en grijs water nodig hebben, zoals noten en peulvruchten.

Raadselen van water en vlees.

Regelmatig verschijnen er van die alarmerende berichten over vleesproductie en waterverbruik. Vooral uit kringen van veganisten/vegetariers en dierenorganisaties. Daarin wordt niet gering opgeschept over hoeveel water er wel nodig is voor varkensvlees en rundvlees. Rundvlees spant de kroon met 15.000 liter per kg. Varkensvlees kost 6000 liter/kg, Kip 4300 liter/kg. Er zijn nog hogere cijfers in de roulatie. Maar de genoemde  kom je het meest tegen en komen van de Universiteit van Twente.
Overigens kost een kg peulvruchten volgens die studie ook 4000 liter water per kg. Niet eens zo veel minder dan kip en varken. Maar ik heb een ander probleem met deze cijfers. Ik heb altijd geleerd dat er watercycli zijn. Regionale en mondiale. Je kent het plaatje uit het aardrijkskunde boek wel. De wolk met regen, de rivier naar de zee, de verdamping en de vorming van wolken etc. In het echt is het natuurlijk complexer. Er wordt water opgenomen door planten en dieren. Het grootste deel wordt door die planten en dieren weer uitgescheiden via verdamping, zweten, poepen en piesen. Als wij mensen groenten eten nemen we een deel van het water op, maar ook scheiden we weer het meeste uit. Het verdampte water komt in de lucht en valt er elders weer uit. Het buiten uitgepieste water gaat de bodem in en komt via ondergrondse stromingen in afwateringssystemen of zakt door naar het grondwater. In dat proces vindt reiniging plaats en ergens kan het water weer opnieuw gebruikt worden. Water via rioolsystemen gaat na zuivering ook terug in het systeem.
En zo kan ik nog wel doorgaan met het beschrijven van allerlei onderdelen van de waterkringloop. Maar de conclusie is: opgebruiken of verbruiken van water bestaat niet.
Zijn er dan geen problemen? O jawel. De beschikbaarheid en de kwaliteit van water. Het kan voorkomen dat boeren zoveel water gebruiken dat het ten koste gaat van drinkwaterconsumptie van andere mensen. Het kan gebeuren dat er verzilting optreedt bij het irrigeren van de bodem. Het kan zijn dat er watervervuiling optreedt die vraagt om (kostbare) zuivering. Maar dit geldt eigenlijk net zo goed voor plantenteelt als voor veeteelt. Bestrijdingsmiddelen in de plantaardige landbouw vervuilen bijvoorbeeld het oppervlakte- en grondwater. Een deel daarvan is toe te schrijven aan de veeteelt maar een deel is rechtstreeks toe te schrijven aan plantaardige consumptie. En dan hebben we het nog niet gehad over het verschil tussen een beest dat in een stal met brok en mais wordt gevoerd of een dier dat buiten in een natuurgebied graast en uit een beek drinkt...

Kortom: die waterverbruikscijfers zijn onzin en het verbaast mij dat universitaire mensen toch zoiets publiceren.

Henny Vrienten is er geen van Morrison

Zondag j.l. was,-dank Henny Vrienten- even iets te zien over William Blake. De Engelse dichter, waarvan ik een gedicht bijna kan citeren. Het is mijn lijfgedicht, ik voel mij erin thuis als het ware. Dat is dankzij Van Morrison die een deel van het gedicht voordraagt op de LP Sense of Wonder (zoek die LP maar een op, de hoes is een van de lelijkste in zijn oeuvre, en dat zegt wat bij Van the Man).
Een hele stap van DoeMaar popliedjespoezie naar William Blake. Henny heeft zich duidelijk ontwikkeld, maar (met dank aan Jiskefet) het is er geen van Morrison.

Vooral de zin ""Wisdom is sold on the desolate market were none can come to buy"" is bloedmooi.
Probeer maar eens aan wijsheid te komen.....

Voor al die mensen die direct een etiketje plakken, voor hen die het goed hebben en makkelijk afgeven op anderen die het moeilijk hebben. Voor de salonsocialisten en salonliberalen, voor de onverdraagzamen en single-issue fanaten. Vul verder zelf maar in......

Lees dit een keer of twintig, minstens.

          William Blake

The Price of Experience

What is the price of Experience? Do men buy it for a song?
Or wisdom for a dance in the street? No it is bought with the price
Of all that man hath, his house, his wife, his children.
Wisdom is sold in the desolate market where none come to buy
And in the wither'd field where the farmer plows for bread in vain. It is an easy thing to triumph in the summer's sun
And in the vintage and to sing on the waggon loaded with corn.
It is an easy thing to talk of patience to the afflicted,
To speak the laws of prudence to the homeless wanderer
To listen to the hungry raven's cry in wintry season
When the red blood is fill'd with wine and with the marrow of lambs.
It is an easy thing to laugh at wrathful elements
To hear the dog howl at the wintry door, the ox in the slaughter house moan;
To see a god on every wind and a blessing on every blast
To hear sounds of love in the thunder storm that destroys our enemies' house;
To rejoice in the blight that covers his field, and the sickness that cuts off his children,
While our olive and vine sing and laugh round our door, and our children bring fruits and flowers
Then the groan and the dolor are quite forgotten, and the slave grinding at the mill
And the captive in chains and the poor in the prison and the soldier in the field
When the shatter'd bone hath laid him groaning among the happier dead
It is an easy thing to rejoice in the tents of prosperity;
Thus could I sing and thus rejoice: but it is not so with me....

Boerendochters gezocht en een oude boer

Dank EO, wederom een bron voor een stukje. Melk en Honing is de poging van de EO om ook wat garen te spinnen bij Boer zoekt Vrouw door dezelfde romantische boerenwereld te vermarkten. Eerder heb ik al heel hard moeten lachen om hun oproep voor kokende boerinnen. http://wievoedtdekuikensop.blogspot.nl/2012/01/wedstrijd-leuke-boerin-zijn-die-in-een.html

Ik heb niet naar het programma durven kijken, bang dat het nog erger is dan het schrijnende Boer zoekt Vrouw met o -koude rillingen-  Yvonne Jaspers die boeren altijd een octaaf hoger aanspreekt. Zoals velen dat plegen te doen bij babys. Maar goed blijkbaar was het succesvol genoeg om een volgend project te lanceren. Een nieuw format dus. En wederom krijg ik een uitnodiging. Ben dus nog niet van de adreslijst afgeflikkerd. Hier komt ie: citaat

“De Ideale Boerendochter”.


4 boerendochters uit alle delen van het land krijgen de kans om, o.a. op de boerderij van hun ouders, te laten zien wat ze in hun mars hebben. Zo krijgen ze klussen te doen en worden ze onderworpen aan een speelse “quiz” waarin allerlei boerenfeitjes en wetenswaardigheden aan de orde komen. De winnaar van de zoektocht naar “De Ideale Boerendochter” zal worden uitgeroepen door ‘de oudste boer van Nederland’.


Een oude wijze boer met een verweerd gezicht, waar wind, regen, zonneschijn en het harde werken hun sporen op hebben achtergelaten. Een flink accent is geen probleem. Bij voorkeur een boer die nog enigszins vitaal is, zelf af en toe nog actief is op de boerderij, en voor wie het geen probleem is om in augustus 1 dag ergens naar een boerderij te komen om zijn “Ideale Boerendochter” te kiezen.


Dit keer ga ik ons echt opgeven. Mijn vader is 80 plus, heeft een verweerd gezicht met sporen van hart- en vaatziekten, maar kan  net zo goed wind en zon zijn geweest. En anders schminken ze er toch nog wat bij. Hij praat vloeiend dialect, is gelovig - maar wel  in de prettige roomse variant- en wil best een paar boerenwijsheden in de camera slingeren. "Hoor je de koekoek 's avonds das tegen regen". (Hetgeen overigens betekent dat er regen komt, of niet.) En bij mooi weer kruipt hij nog weleens tussen de groenten in de moestuin om onkruiden te verwijderen.

Ik kan mij moeilijk voorstellen dat hij zich hiervoor zou lenen. Maar ja ik ga ervan uit dat hij een beloning krijgt na de verkiezing en dat hij de ideale boerendochter mee mag nemen om de koeien met de hand te melken op de boerderij van zijn zoon en dat ze met hem tijdens koude nachten  de bedstee mag delen. En dat zo'n Milner meisje met sproetjes 's zomers in een iets te geel zomerjurkje op blote voeten een mandje boterhammen komt brengen als de zoon op het land aan het werk is.

Dat soort dingen denk ik dan. Ik kan er ook niks aan doen. Maar verder ga ik niet.

Zoek en Vervang; Duurzaam door Huuk Huuk Barbatruuk

Ik ben het nu echt zat. Gisteren kopten de kranten dat  wij Nederlanders meer duurzaam eten kopen. Een beetje nazoeken geeft aan waarom. Een deel omdat er inderdaad veel aandacht is voor gezonder (dat niet perse iets te maken heeft met duurzaam), biologisch (enigszins richting duurzaam) en diervriendelijker (heeft misschien wel niets met duurzaam te maken?) en vooral omdat alle producten met een labeltje zijn meegeteld.
Mogen je kippen buiten dan krijg je van het LEI (Landbouweconomisch Instituut) een duurzaamheidsstempeltje erbij. Dank je wel. Vang je al honderd jaar haring maar nu met een MSC labeltje, tel je mee. Stop je de koffieslavernij, hatsekidee duurzaam. Veeg een keuteltje van je stoepje en je bent duurzaam.

Maar die kip dan. Het Parool schrijft op basis van een afstudeerscriptie dat de beruchte plofkip (oeps daar plopt er weer een) duurzamer is dan de diervriendelijke uitloop/scharrel/rommel/rondeel/terras/buiten/gras en whatever-kip.Omdat het milieutechnisch beter is. Maar is dat dan duurzaam?

Ja wat moet je nou. Het begrip duurzaam is een groot greenwashing schandaal aan het worden. Er is geen enkele gene meer om het te misbruiken. Ooit lang geleden (zo'n 20 jr) schreef in aan een rapport over duurzaamheid Een poging om uit te zoeken wat het behelst. Kringlopen sluiten van voedingsstoffen, metalen, water. Herverdeling van grondstoffen. Een helse klus die zo ingrijpend was dat er weinig handjes de lucht in gingen bij het verschijnen. Oh die zure milieumensen met hun schraalhansboodschap, dat was de kritiek.
Maar het was wel dichter bij de waarheid dan de flauwekul duurzaamheidsverhalen die ons teisteren. De plastische werkelijkheid die ieder nieuw idee duurzaam maakt: Juist Barbapapa: huuk huuk Barbatruuk.

Ik heb nou even geen zin om er dieper op in te gaan, -pak de handschoen op-, maar ik verklaar het begrip Duurzaam als de beste Barbatruuk.

Zeg je voortaan Duurzaam zeg ik Huuk Huuk.... Barbatruuk. En nu op mijn eigen site gaan zoeken en vervangen.

Vechten met een koe in een beek en ander dierenleed.

Gelukkig  zijn de Animal Cops weer terug in hun hok. Bad Lieutenant Graus had mij anders vast in mijn kraag gegrepen, deze week. Tegen de muur gezet, benen wijd, armen hoog.  Afgeleverd bij de Extra Beveiligde Inrichting , misschien wel naast VvdG.

Maandag avond was het zwoel en om half elf in de avond liep ik het erf op met een vers gedood ree. Een jonge hinde nog, hopelijk zonder jong in de buik. Het voelde echt stoer, een ree over de schouder. Ja, we (in ieder geval ik) hebben nog de genen van de jager-verzamelaar. Er was nog wat bezoek van een buffet en dus speelde ik stoer de stroper. De bezoekers, op eentje na, die een beetje terugdeinsde, vonden het maar wat leuk. Tegen de tijd dat het dier daadwerkelijk geopend moest worden waren de meesten echter weg. Beter ook, want zo’n darmpakket eruit halen is niet iets voor publiek.  Buurman  jager hielp mij gelukkig met het ontwijden. Het was warm en het is dan echt heel belangrijk om alle ingewanden zo snel mogelijk te verwijderen. Ben,een  14 jarige stagiaire uit Belgie, moest zwaar slikken maar was dapper genoeg om toch mee te helpen.  De eerste dag op stage en dan gelijk wild slachten. Amay.

Woensdag liep ik met Ben door het beekdal om wild te verjagen. Daarna zou ik gaan maaien. We zien een van onze koeien geheel afgezonderd liggen in de volle zon. Het is 25 plus graden. Terwijl de rest in de schaduw van een bossage ligt. Dichterbij ziet het er slecht uit. Heftige ademhaling, kreunen en persen, nauwelijks in staat om op te staan. Oververhit.  De aangesnelde veearts heeft geen idee van diagnose. We proberen het beest naar huis te krijgen. Maar ze kan niet meer dan 10 meter lopen. En vastgebonden gaat ze ook nog eens in verzet. We halen een trailer op. Maar ook dat lukt niet en op een gegeven moment wankelt ze in de beek. Onze 14 jarige vriend twijfelt niet en springt met mij de beek in om de koe op de kant te duwen. Dappere ventje, chapeau. Maar ook dan lukt het niet om de koe eruit te krijgen. We proberen met een tractor en een touw aan het halster maar ik ben bang de koe te beschadigen. Moe en ontevreden  staken we de strijd. Morgen verder kijken, de koe lijkt wel wat op te knappen van de afkoeling en ze zit rechtop.

Volgende morgen:  ja  hoor ze is op de kant. Nu is het zaak ze op de trailer te krijgen.  Heel lang gaat ze niet overleven op deze manier. Na tal van pogingen echter nog geen succes. Het moet op rigide wijze. Geen discussie meer of compassie. We sleuren haar aan de poten met de tractor de trailer op. Geen gezicht en wreed, maar het is dit of een dooie koe. Punt

Emotioneel en uitgeput krijgen we de koe in de stal en kan de veearts  terugkomen. Hij behandelt haar met pijnstillers. En ze knapt zienderogen op.

Wat was de oorzaak? Een dag later is duidelijk te zien dat ze een verschoven wervel in haar stuit heeft. Mogelijk door een actie van Stan, onze fokstier. Daardoor kon ze niet meer lopen en is ze oververhit geraakt in de felle zon en de warmte. Alle organen slaan op tilt en in korte tijd is ze heel erg ziek.  Nog steeds zijn  haar zenuwen van de  achterpoten en staart duidelijk beschadigd. Ze loopt zoals ik na een spitaanval. Hopelijk herstelt ze helemaal, maar zeker is het niet.

En Ben, die heeft in ieder geval een onvergetelijke stage gehad.

O ja, het reetje was aangereden. Zonder de context was ik een dierenbeul deze week.

Lentegeel

Oh lentegeel, zwaluw mij.

Paaseitje liever gepocheerd.

Bij ons geen paaseieren zoeken. Met al die loslopende krielen zoeken we ons het hele jaar al rot naar eieren. Met als resultaat, tussen de achterste strobalen, vijfentwintig eieren in een nest. Of plots een nieuw roedeltje kuikens. Paaseieren en de paashaas. Symbolen van vruchtbaarheid. Uit een ei komt nieuw leven en de paashaas eh ja die plant zich toch ook voort (ware een konijn niet beter geweest). Niet in alle landen is het trouwens een haas die eieren rond brengt, ook weleens een hond of vos. Maar volgens professor Google is de haas een vaste begeleider van de godin Ostara of Eostra. Godin van de vruchtbaarheid. Zoals zo vaak worden religieuze en heidense rituelen gemengd tot een gezellige en commercieel interessante mix. Denk ook aan de Kerstman en Sinterklaas. Een ander vruchtbaarheidsgebruik is op palmpasen palmtakken, hier meestal buxustakjes, in de kerk te laten zegenen en thuis achter de kruisbeelden te steken. Ook legden we vroeger gewijde takjes op de akkers voor een goede oogst.

Het ei. Wat komt er nou niet uit een ei. Van insect tot mens, als wat zich geslachtelijk voortplant komt grotendeel voort uit het ei. Niet vreemd dat het ei zo veelzijdig is. Na de aardappel is het ei misschien wel mijn favoriete levensmiddel. Het eiwit is te schuimen, het geel is super om mooie sauzen mee te binden. IJs, taart, koeken, souffle, omelet, gekookt, uitsmijter, ga maar door. Ooit is het ei verguisd, omdat men nog maar de halve waarheid over cholesterol wist. Niet meer dan een paar eitjes per week was het. Nu weet men beter, tenminste dat hopen we. Wie weet wat we later ontdekken? Maar lang leve de lol nu, driewerf hoera voor het ei. Een van de lekkerste ei-dingen is het gepocheerde eitje. Liefst een krieltje dat levert een mooi klein bolletje op dat door de onwetende in een salade gauw wordt aangezien voor mozerella. Een meevaller, want persoonlijk heb ik niet zoveel op met mozarella -beetje saai smaakje-, als het zachte eigeel uit het wit kruipt. Gebruik wel superverse eitjes. Daarvan is het eiwit nog mooi en zit de dooier goed in het midden. Verhit een pan water met een scheutje azijn tegen het kookpunt maar het water mag niet bruisen. Breek het eitje voorzichtig in een sauslepel en laat het voorzichtig in het water zakken. Laat het stollen, kleine sliertjes kun je voorzichtig verwijderen met een houten lepel. Het gaat wel eens mis maar met een beetje oefenen lukt het wel. Lekker op een salade of als amuse.

Doe effe normaal over eten.

Vandaag ga ik naar mijn mams verjaardag. Ik ga haar, en eigenlijk nog meer pap, eens lekker verrassen met een flink stuk bloedworst en ontbijtspek. Zoveel dat bij consumptie de bloedwaarden schrikbarend in alarmfase oranje geraken. Nee, ik ben niet uit op de erfenis. Mijn ouders zijn in de tachtig en beide bezoeken zij afwisselend de trombosedienst, de hartbewaking en de diabetespoli . Ik kan mij voorstellen dat het een soort van aanslag lijkt om hen te voorzien van maximaal verzadigd vet en een overdosis zout. Immers beiden hebben een dieet: Niet te vet, niet te zout. Toch durf ik het wel aan.

Er staat iets te veranderen op het gebied van voeding in relatie tot hart- en vaatziekten en obesitas. De voedingswetenschap is in verwarring, en op de achtergrond wordt er zwaar getwijfeld over de huidige dieetadviezen en de algemene voedingsadviezen van het door de overheid gerunde Voedingscentrum. Het is ook niet gering. Houd u vast: misschien is er wel geen verband tussen de consumptie van verzadigd vet en hart- en vaatziekten. Die link, vet=slecht, via het verhogen van het aandeel slecht cholesterol, wordt openlijk door professoren en voedingswetenschappers bevochten. Onlangs nog promoveerde een wetenschapper op dit onderwerp. Hij stelde dat de aanhangers van de vettheorie eigenlijk excuses zouden moeten aanbieden voor hun foute analyse. Zover is het nog niet, maar het aantal wetenschappers dat zich schaart achter het nuanceren van de rol van verzadigd vet neemt toe. Kijk maar eens naar discussies op Linkedin en Foodlognl
Onderwijl wordt een nieuwe schuldige aangewezen voor overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten: koolhydraten. En dan heb je het over suikers, pasta, rijst, aardappels en ja ook over brood. Van suikers wisten we het natuurlijk, maar van brood en graan denken we toch; gezond!
Niet dus. Het teveel aan koolhydraten wordt omgezet in verzadigd vet in ons lichaam en verder in stoffen die ontstekingsachtige effecten in onze bloedbaan veroorzaken. Op gevoelige plaatsen in het lichaam kan dit leiden tot schade aan organen. Als ik het goed heb begrepen tenminste. Want dat is wel een probleem. Steeds meer blijkt dat het thema voeding en gezondheid heel moeilijk te vatten is in wetenschappelijk bewijsvoering. De biochemische verwerking van ons voedsel door het lichaam, de genetische invloed en de andere lichamelijke en psychische invloeden brengen simpelweg te veel onbekenden en onderlinge reacties teweeg. We weten niet wat er met de speklapjes gebeurt in het lichaam. Tot dusver is alleen eiwit (dierlijk en plantaardig) buiten schot gebleven,maar wie weet.

Dus zoeken wetenschappers heil in statistisch bevolkingsonderzoek. Groep A eet X, Groep B eet Y. Vervolgens meet men cholesterol. En legt men een verband. Maar uiteindelijk weet niemand dat het ook echt oorzaak en gevolg betreft. In de wetenschap heet dat; er is geen causaal verband. En zo zijn er duizenden van dergelijke onderzoeken, die steeds weer worden tegengesproken door een vergelijkbaar onderzoek uit een ander land of met een andere groep. Zo kwam ik recent onderzoek tegen dat de huidige zoutinname niet als ongezond beschouwt. Terwijl de kranten hierover vol stonden. En de media neemt elk (pseudo)-onderzoekje op dit terrein zonder commentaar op. Chocola is ongezond, chocola is gezond. Anti-oxidanten zijn gezond of toch niet. Koffie is slecht of juist niet. Drie glazen rode wijn mag of is te veel. Iedereen mag roepen wat hij/zij wil. Maar uiteindelijk zijn er nauwelijks echte verbanden aangetoond.

Ondertussen worden er vettaxen voorgesteld, obesitasadviezen gegeven en moord en brand geschreeuwd over onze voedingsgewoonten. Daarbij wordt niet geschroomd om verkeerde cijfers te gebruiken. Vaak worden alle mensen die een beetje dik zijn tot en met de ziekelijk obese personen bij elkaar opgeteld om te concluderen dat 40% van de Nederlanders lijdt aan obesitas. Dit is niet waar. Het gaat in werkelijkheid om enkele procenten. De meesten zijn gewoon een beetje dikker of lekker mollig (het is maar hoe je het noemt). Er moeten zoutreductieprogramma’s komen. Vlees mag niet van het milieu. Scholen moeten aandacht besteden aan gezondere voeding. Elke week staan de kranten weer vol met deze discussies. Het is gemakkelijk om mee te lopen, want de bedoelingen zijn toch goed? Maar als je beseft dat we eigenlijk nauwelijks iets weten en de valkuilen om verkeerde besluiten te nemen talrijk zijn, is volgens mij het enig zinnige advies: doe effe normaal over eten.

Als we zo doorgaan komen we in een landelijke voedselneurose terecht. Hou het voorlopig maar bij mijn advies: je mag alles eten, maar gewoon niet te veel. Sla het dessert vaker over, en neemt minder tussendoortjes. Geloof niet in pilletjes, preparaten en wonderbessen. Maar verder vooral genieten van lekker eten, liefst zelf bereid van verse ingrediënten en ja morgen gezond weer op en lekker ontbijten met spekjes. Ja misschien weer eens boterham in de warme reuzel soppen. Ik zie pap weer smikkelen!

Schmallenbergspanningen (2)

Op stal huppelen veertig lammetjes tussen de moederschapen. Ze liggen in knoedels in een hoek te slapen en af en toe zoeken de ze de moedermem op. Dan stoten ze de uiers en kwispelen hun staartjes. Hoogtepunt is het rare sprongetjes maken ofwel dartelen. Dat is echt heel komisch. Ik betrap me soms op hardop lachen in de stal.
Terwijl ik amper twee weken terug , op het graf van Amy Winehouse, zweerde dat die stomme lompe asociale schapen maar een moesten oprotten. Dat was na een paar lastige verlossingen, verstoting van lammeren en een Schmallenbergje. Een wat? Ja een Schmallenbergje is een eufemisme voor een heel vervelende ziekte die dit jaar zijn intrede heeft gedaan. Een virus dat zorgt voor misvormde lammeren die dood worden geboren of snel sterven. Heel schapenhoudend Nederland heeft er mee te maken.
Een van de schapen was duidelijk niet lekker aan het puffen. Geen vooruitgang en een wanhopige blik. Opstaan, liggen, persen, opstaan,liggen etc.
Als gynacoloog ga je dan met schone, rijkelijk van glijmiddel voorziene, handen naar binnen. En dan voel je hoe het lam erbij ligt. Meestal is er een pootje achtergebleven, die haal je dan voorzichtig naar voren. Het hoofdje hoort op de beide voorpootjes gelegen naar buiten te komen. Soms liggen er twee pootjes verkeerd of is het hoofdje naar achter gekanteld. Het komt ook voor dat je zes pootjes voelt omdat een tweede lam ook naar buiten wil en daarbij de eerste naar voren heeft geduwd. Dan is het puzzelen. Meestal is het op te lossen. Maar die keer voelt het meteen raar. Je hebt een beeld in je hoofd van de anatomie van een lam, maar het klopt niet. Je voelt dat het beestje niet leeft.
Ik probeerde de voorpootjes bij elkaar te brengen, maar dat lukt niet goed. Dan maar hoofd en een pootje. Bij het trekken knapt het onderbeentje af. Sta je met een amuletje in je handen! Serieus dat is heel naar. Ook het andere pootje breekt af, zodat ik het lam aan zijn hoofdje moet verlossen. Het beestje ziet er niet uit. De bovenbeentjes staat de verkeerde kant op. De rug is krom en de borst vergroeid.
Een typisch geval van Schmallenberg blijkt als de Voedsel en Waren Autoriteit komt kijken en bloed tapt van de moeder. Ik moet vragen beantwoorden en krijg later in de week alle bevestigingen.
Verder geen consequenties. Alleen een nare vrees voor de 25 ooien die nog moeten. Dan denk je terug aan de tip van een kennis: schapen, begin er nooit aan.
Maar ja nadien gaat het super en is er alleen maar gezond spul geboren en dartelen ze ,nu nog binnen maar, straks ook buiten in de wei.

Elfsteden alleen voor Friezen

Ik wordt een beetje gek wanneer bij de eerste vorstdag horden journalisten naar Friesland trekken om de schaatskoorts aan te kondigen. Als je op TV wil komen moet je zorgen dat je als eerste een quasi gevaarlijke plas op gaat. Heel Hilversum rukt uit om dat te filmen. Op de tweede vorstdag begint men de ijsmeesters lastig te vallen en worden er gaten in het ijs geboord: 2,5 cm. Op de derde dag gaan DWDD en PenW  herinneringen ophalen aan 1962, met Rendier Paping en Jeen van de Berg. Op de vierde dag komen de eerste commercials voor choco en vieze rookworst. Morgen zal de eerste durfal de route gaan verkennen.  Nou ja je begrijpt wat ik wil zeggen. Hoe groter de hype wordt hoe meer  verzet ik  voel opkomen. Ja en op het eind verkneukelijk ik mij dat het net niet door gaat. Het wordt al maar minder mooi namelijk. Met honderduizend cameras en iedereen die al schaatsend filmt, fotografeert en twittert . En met miljoenen schaatsallochtonen die komen zuipen en feesten, wordt ook de mooie elfstedentocht  commercieel aangerand.   Ik zou er voor willen pleiten dat alleen echte Friezen nog de elfstedentocht mogen rijden en bezoeken.

Dat terwijl ik een schaatsfanaat ben. Ik ben al heel lang lid van de Elfstedenclub maar heb helaas nog nooit kunnen rijden. Maar ik heb wel vaak serieuze voorbereidingen getroffen. Tochten in Kortenhoef, Rottemeren, de Gouwzee; ik heb het gedaan. En alle plassen in de buurt natuurlijk. Dat zijn er niet zoveel, want ik woon in Limburg. En daar was ik 30 jaar geleden toch een early adopter van de Noren. De meesten krasten toen nog op kunstschaatsen rond. Ik dichtte mij dan ook kansen toe om een van de snelste Limburgse elfstedendeelnemers te kunnen worden. Ik hield de ervaren regionale toerrijders gemakkelijk bij. Dat werd versterkt door een wedstrijdje op de Weissensee, waar ik  een groepje amateurs, waaronder een meervoudig elfstedenklepper,  versloeg op de 50 km.  

Nu gaat het helaas niet meer, dankzij vervelende rugpijn, is de schaatshouding niet meer mogelijk. En ik ga niet een beetje rechtop, met de armen fladderend, hannesen.  Schaatsen is diepe kniehouding, beide handjes op de rug, lange slagen, liefst in een klein groepje, dat kop over kop overneemt. (Ach word ik toch sentimenteel.)

Dus ja, ik ben gewoon wel verdrietig over mijn mislukte missie. Ik gun het al die kleppers wel om de tocht te doen. Maar ik gun het de rookworsten, choco’s, dwdd’s , penw’s, sidekicks en andere elfstedengeilaards eigenlijk niet.